قالب‌گیری دندان برای ساخت روکش، یکی از مراحل حیاتی در درمان‌های دندانپزشکی است که دقت و کیفیت آن تأثیر مستقیمی بر نتیجه نهایی دارد. در گذشته، این فرآیند با استفاده از مواد قالب‌گیری سنتی انجام می‌شد که ممکن بود برای بیمار ناراحتی‌هایی مانند حالت تهوع یا طعم ناخوشایند به همراه داشته باشد.
با پیشرفت‌های فناوری، روش‌های دیجیتال جایگزین روش‌های سنتی شده‌اند. یکی از این فناوری‌ها، اسکنرهای داخل دهانی فیوژن هستند که با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، تصویری سه‌بعدی و دقیق از دندان‌ها و لثه‌ها تهیه می‌کنند. این اسکنرها با دقت بالا، امکان طراحی و ساخت روکش‌های دندانی با تناسب بهتر و زمان‌بندی کوتاه‌تر را فراهم می‌کنند.
استفاده از اسکنرهای داخل دهانی مانند فیوژن S6500، علاوه بر افزایش دقت، تجربه بیمار را نیز بهبود می‌بخشد. این دستگاه‌ها با سرعت بالا و بدون نیاز به مواد قالب‌گیری، فرآیند درمان را سریع‌تر و راحت‌تر می‌کنند.
در نتیجه، با استفاده از اسکنرهای داخل دهانی پیشرفته مانند فیوژن S6500، می‌توان به دقت و کیفیت بالاتری در ساخت روکش‌های دندانی دست یافت و تجربه بهتری برای بیمار فراهم کرد.
معرفی و کاربردهای روکش دندان
روکش دندان (Dental Crown) یک پوشش مصنوعی است که به‌طور کامل سطح قابل‌مشاهده دندان را می‌پوشاند و برای ترمیم، تقویت و بهبود ظاهر دندان‌های آسیب‌دیده یا ضعیف استفاده می‌شود. این روش به‌ویژه زمانی توصیه می‌شود که دندان به‌قدری آسیب‌دیده باشد که پرکردن آن کافی نباشد یا پس از درمان ریشه (عصب‌کشی) نیاز به تقویت داشته باشد.
انواع روکش‌های دندان
- روکش‌های فلزی: این روکش‌ها از فلزات مقاومی مانند طلا یا آلیاژهای فلزی ساخته می‌شوند و دارای مقاومت بالایی در برابر فشار و سایش هستند. با این حال، به دلیل رنگ فلزی، ممکن است از نظر زیبایی کمتر مورد توجه قرار گیرند.
- روکش‌های سرامیکی: این روکش‌ها از سرامیک ساخته شده و ظاهری طبیعی و زیبا دارند. آن‌ها به‌ویژه برای دندان‌های جلویی مناسب هستند، زیرا با رنگ طبیعی دندان‌ها هماهنگ می‌شوند. اما ممکن است از نظر مقاومت در برابر فشار کمتر از روکش‌های فلزی باشند.
- روکش‌های فلز-سرامیک (PFM): این روکش‌ها ترکیبی از فلز و سرامیک هستند که مقاومت فلز را با زیبایی سرامیک ترکیب می‌کنند. آن‌ها برای دندان‌های خلفی که نیاز به مقاومت بالاتری دارند، مناسب هستند.
- روکش‌های زیرکونیا: این روکش‌ها از زیرکونیا ساخته شده و دارای مقاومت و زیبایی بالایی هستند. آن‌ها به‌ویژه برای دندان‌های خلفی مناسب هستند و به دلیل استحکام بالا، کمتر در معرض شکستگی قرار می‌گیرند.
در نهایت، انتخاب نوع روکش باید با مشاوره دندانپزشک و بر اساس نیازها و شرایط فردی انجام شود.
موارد استفاده از روکش دندان
- تقویت دندان‌های ضعیف و آسیب‌دیده: در صورتی که دندان به دلیل پوسیدگی، ترک خوردگی یا شکستگی ضعیف شده باشد و توانایی تحمل فشارهای جویدن را نداشته باشد، روکش می‌تواند ساختار دندان را تقویت کرده و از آسیب‌های بیشتر جلوگیری کند.
- حفاظت از دندان‌های عصب‌کشی‌شده: پس از درمان ریشه (عصب‌کشی)، دندان ممکن است ضعیف شود. در این صورت، روکش می‌تواند از دندان در برابر شکستگی و آسیب‌های بیشتر محافظت کند.
- جایگزینی برای دندان‌های از دست‌رفته: در مواردی که دندان از دست رفته است، از روکش در ترکیب با ایمپلنت دندان یا بریج (پل دندانی) استفاده می‌شود تا جای خالی دندان پر شود.
- بهبود ظاهر دندان‌ها: روکش‌ها می‌توانند به بهبود شکل، اندازه و رنگ دندان‌ها کمک کنند و در نتیجه، لبخندی زیباتر ایجاد کنند.
مزایا و فواید روکش دندان
- تقویت و محافظت از دندان: روکش‌ها به تقویت ساختار دندان‌های آسیب‌دیده کمک کرده و از آن‌ها در برابر شکستگی یا آسیب‌های بیشتر محافظت می‌کنند.
- بهبود ظاهر دندان: روکش‌ها می‌توانند به بهبود شکل، اندازه و رنگ دندان‌ها کمک کرده و لبخندی زیباتر ایجاد کنند.
- افزایش استحکام دندان: با پوشش کامل دندان، روکش‌ها استحکام آن را افزایش داده و توانایی جویدن را بهبود می‌بخشند.
- طول عمر بالا: روکش‌های دندان معمولاً دوام بالایی دارند و می‌توانند سال‌ها بدون نیاز به تعویض استفاده شوند.
- جلوگیری از تغییر رنگ دندان: روکش‌ها می‌توانند از تغییر رنگ دندان‌های طبیعی جلوگیری کرده و آن‌ها را سفید و درخشان نگه دارند.
- جلوگیری از پوسیدگی بیشتر: با پوشش دندان، روکش‌ها از نفوذ باکتری‌ها و مواد غذایی به داخل دندان جلوگیری کرده و از پوسیدگی بیشتر آن‌ها جلوگیری می‌کنند.
علت قالب گیری دندان برای روکش چیست؟
به‌طور کلی، نمی‌توان لمینت را مستقیماً روی دندان‌های روکش‌شده قرار داد. برای انجام لمینت، لازم است روکش قبلی برداشته شود تا دندان به‌صورت مناسب برای نصب لمینت آماده گردد. در برخی موارد، ممکن است دندانپزشک با ارزیابی وضعیت دندان، تصمیم به برداشتن روکش و نصب لمینت بگیرد.
اگر هدف شما بهبود ظاهر دندان‌های روکش‌شده است، مشاوره با دندانپزشک متخصص می‌تواند راهنمایی‌های لازم را ارائه دهد. در برخی موارد، ممکن است گزینه‌های دیگری مانند تعویض روکش یا استفاده از مواد ترمیمی دیگر مناسب‌تر باشد.
قالب گیری دندان برای روکش چقدر طول می‌کشد؟
مدت زمان قالب‌گیری دندان برای روکش با استفاده از اسکنر داخل دهانی معمولاً بین 45 ثانیه تا یک و نیم ساعت متغیر است. این زمان بستگی به نوع دندان و تجهیزات مورد استفاده دارد.
در روش دیجیتال، اسکنر داخل دهانی تصاویر دقیقی از دندان‌ها ثبت می‌کند و نیازی به استفاده از مواد قالب‌گیری سنتی نیست. این روش معمولاً سریع‌تر و راحت‌تر از روش‌های سنتی است و دقت بالاتری دارد.
در مقایسه با روش‌های سنتی که ممکن است تا 5 دقیقه زمان برای سفت شدن مواد قالب‌گیری نیاز باشد، روش دیجیتال زمان کمتری را صرف می‌کند.
به‌طور کلی، فرآیند قالب‌گیری دندان با اسکنر داخل دهانی سریع‌تر و راحت‌تر از روش‌های سنتی است و دقت بالاتری دارد.
مراحل قالب گیری دندان برای روکش
ساخت روکش دندان در لابراتوار دندانپزشکی شامل مراحل دقیقی است که به شرح زیر انجام می‌شود:
- دریافت قالب و اطلاعات بیمار: ابتدا، قالب دقیقی از دندان‌های بیمار تهیه می‌شود. این قالب به همراه اطلاعاتی مانند رنگ، اندازه و شکل دندان‌های طبیعی بیمار به لابراتوار ارسال می‌شود.
- طراحی دیجیتال: با استفاده از نرم‌افزارهای طراحی کامپیوتری (CAD)، تکنسین لابراتوار طرحی سه‌بعدی از روکش مورد نظر ایجاد می‌کند.
- ساخت مدل گچی: مدل دیجیتال به دستگاه‌های ساخت مدل گچی منتقل می‌شود تا مدل فیزیکی دندان ساخته شود.
- ساخت روکش: با استفاده از مواد مناسب (مانند سرامیک، فلز یا ترکیبی از این‌ها)، روکش دندان ساخته می‌شود. این مرحله ممکن است چند روز تا چند هفته زمان ببرد.
- بررسی و تنظیم نهایی: پس از ساخت، روکش بر روی مدل گچی قرار می‌گیرد تا از تطابق دقیق آن با دندان بیمار اطمینان حاصل شود. در صورت نیاز، تنظیمات لازم انجام می‌شود.
در نهایت، روکش آماده به دندانپزشک ارسال می‌شود تا در جلسه بعدی بر روی دندان بیمار نصب گردد.
انواع روش‌های قالب گیری دندان برای روکش
برای قالب‌گیری دندان به منظور ساخت روکش، از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. در ادامه، به بررسی این روش‌ها می‌پردازیم:
قالب‌گیری سنتی
در این روش، از خمیرهای مخصوصی برای قالب‌گیری استفاده می‌شود. این خمیرها به داخل دهان قرار داده شده و پس از سفت شدن، قالب دندان‌ها تهیه می‌شود. این روش رایج‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین گزینه است، اما ممکن است برای برخی بیماران ناخوشایند باشد.
قالب‌گیری دیجیتال
در این روش، از اسکنرهای دیجیتال برای تهیه تصویر سه‌بعدی از دندان‌ها استفاده می‌شود. این تصاویر به سرعت به کامپیوتر منتقل شده و مدل دیجیتال دندان‌ها ساخته می‌شود. این روش دقت بالاتری دارد و برای بیمار راحت‌تر است، اما ممکن است هزینه بیشتری داشته باشد.
قالب‌گیری نوری (اپتیکال)
این روش مشابه قالب‌گیری دیجیتال است، با این تفاوت که از تکنولوژی‌های نوری برای تهیه تصاویر استفاده می‌شود. این روش نیز دقت بالایی دارد و برای بیمار راحت است، اما ممکن است در دسترس بودن تجهیزات آن محدود باشد.
قالب‌گیری با استفاده از مواد خاص
در برخی موارد، از مواد خاصی مانند سیلیکون یا پلی‌سولفاید برای قالب‌گیری استفاده می‌شود که دقت بالاتری دارند و برای دندان‌های حساس مناسب‌تر هستند. این مواد ممکن است هزینه بیشتری داشته باشند.
انتخاب روش مناسب بستگی به شرایط دندان، ترجیحات بیمار و تجهیزات موجود در مطب دندانپزشک دارد. برای اطلاعات بیشتر و مشاوره تخصصی، توصیه می‌شود با دندانپزشک خود مشورت کنید.
روکش دندان موقت
روکش موقت دندان، پوششی است که بر روی دندان‌های آسیب‌دیده یا درمان‌شده قرار می‌گیرد تا از آسیب بیشتر به دندان و ایجاد حساسیت جلوگیری کند. این روکش معمولاً قبل از نصب روکش دائمی برای حفظ شکل و عملکرد دندان استفاده می‌شود.
مواد سازنده روکش موقت
روکش‌های موقت معمولاً از مواد اکریلیک، فلزی یا کامپوزیت ساخته می‌شوند. این مواد به دلیل هزینه کمتر و سهولت در ساخت، برای استفاده موقت مناسب هستند.
مزایای استفاده از روکش موقت
- محافظت از دندان: روکش موقت از دندان در برابر آسیب و پوسیدگی در فاصله زمانی بین آماده‌سازی و نصب روکش دائمی محافظت می‌کند.
- حفظ زیبایی: این روکش به حفظ زیبایی لبخند کمک می‌کند و از تغییر شکل دندان جلوگیری می‌کند.
- حفظ فضا و اکلوژن: روکش‌های موقت با جلوگیری از جابه‌جایی دندان‌های همسایه، به حفظ تماس صحیح بین دندان‌ها (اکلوژن) کمک می‌کنند تا شرایط مناسب برای نصب روکش دائمی فراهم شود.
تفاوت‌های روکش موقت و دائمی
- مواد سازنده: روکش‌های موقت معمولاً از مواد ارزان‌تر مانند اکریلیک یا فلز ساخته می‌شوند، در حالی که روکش‌های دائمی از مواد با کیفیت‌تری مانند چینی، سرامیک، فلز-سرامیک، طلا و استیل ضد زنگ ساخته می‌شوند.
- دوام: روکش‌های موقت معمولاً چند هفته دوام می‌آورند، در حالی که روکش‌های دائمی برای چندین دهه ساخته می‌شوند.
- هزینه: روکش‌های موقت به دلیل استفاده از مواد ارزان‌تر، هزینه کمتری دارند.
نتیجه‌گیری
در فرآیند قالب‌گیری دندان برای روکش، دو روش عمده وجود دارد: روش سنتی و استفاده از دستگاه اسکنر داخل دهانی. در روش سنتی، از مواد قالب‌گیری مانند سیلیکون یا آغشته به ژلاتین برای ایجاد یک کپی دقیق از دندان‌ها استفاده می‌شود که نیازمند زمان و دقت بالایی است. این روش ممکن است با ناراحتی برای بیمار همراه باشد و زمان بیشتری برای ارسال قالب به لابراتوار لازم باشد. در مقابل، اسکنرهای داخل دهانی با استفاده از فناوری دیجیتال، تصویری دقیق و فوری از دندان‌ها ایجاد می‌کنند که بدون درد و سریع‌تر است. علاوه بر این، این تصاویر دیجیتال قابل ذخیره و ارسال به لابراتوار به صورت آنی هستند، اما نیاز به دستگاه‌های پیشرفته و هزینه بالاتر دارند. به طور کلی، استفاده از اسکنرهای داخل دهانی به دلیل دقت بالا و راحتی برای بیمار، روشی مدرن‌تر و ترجیحی در بسیاری از مطب‌ها و کلینیک‌ها است.
